***Gördüm ki, nefis dünya ehlinin elde ettiği lezzetlere bakıyor. Ancak o lezzetlerin nasıl elde edildiğini ve neticesinde hangi afetlerin olduğunu unutuyor.***

**Bunun izahatı şöyledir. Sen bir saltanat ve mevki sahibi birini görsen onun sadece güzel yönlerini müşahede edersin ve bu da seni cezbeder. Oysa o kişi saltanatından zarar görmese bile işçilerinden zarar görebilir. 
Sonra o kişi düşmanlarından gelecek, zarar korkusuyla hep endişe içinde olur; amiri kendisini azleder düşüncesiyle tedirgin olur, emsalleri kendisine tuzak kurabilir. 
Üstelik bu kişi zamanının çoğunu korku duyduğu amirlerinin hizmetinde geçirir.**

***Bu kişinin malı ve işleri beladan uzak değildir. Şayet bu kişi azledilse, çektiği bu sıkıntılar aldığı lezzetten çok fazla olur.***

**Eğer tüccar kişiye baksan şehir şehir gezmelerine rağmen umduklarına ancak ileri yaşlarda ulaşabilirler. O zaman da nimetlerin lezzeti çoktan gitmiş olur.**

***Kişi buluğ çağına gelinceye kadar çocukluğunu nerede geçirdiğini bilmez. Ergenliğe gelince de bir şekilde evlenmek ister. Evlenince çocuklar olur ve evlilikten lezzet alamaz, inkisara uğrar ve ailesi için çalışmak zorunda kalır.***

**Kişiler güzel olan şeylerden faydalansalar bile hedeflerindeki servete ulaşamazlar. Eğer mal biriktirmek için çalışsalar bu defa da o malı elde etmek için harcadıkları zamanları zayi olup gider.**

***Kişi tüm hedeflerine ulaşsa bile yaşlanmaktan kurtulmaz. Yaşlılık da onlar için çirkin ve öfkelendirici bir durumdur. Sonrasın da mal sahibi  kazandığı malı için sürekli korku ve endişe içinde olur. 
Daha sonrada harcadığı servetiyle ilgili hesaba çekilir. Eğer kişi mal biriktirmekten usansa veya İsraf etse bu defa da başkaları tarafından yadırganmaya başlanır.***

**Çocukları onun ölümünü bekler, eşi ondan bir türlü razı olmaz ve o, hep malını korumak için mücadele eder. Onun zamanı sıkıntılarla geçer, maldan aldığı lezzet rutinleşir ve sonraki zamanlarda servetinin tadını alamaz hale gelir.**

***Kıyamet günü yöneticiler ve tüccarlar -Allah'ın korudukları hariç- rezil bir şekilde haşredilirler. Onların sürekli nimetler içinde yüzdükleri düşüncesine kapılma! Sen uzaktan baktığın için malı güzel görürsün. 
Şayet sen o malı elde etmiş olsaydın tiksinti duyardın. Sonra o malın perde arkasında tarif edilemeyecek şekilde dünyevi ve uhrevi sıkıntılar vardır. Senin yapman gereken mümkün olduğu kadar kanaat etmektir. 
Çünkü kanaatte dünya ve ahiret adına pek çok selamet vardır.***

**Zahitlerden birine yediği kuru ekmek için** ***“İştihanız bunları nasıl alıyor?”*** **denildiğinde O:** ***“Asıl iştihamızın geleceği vakit için şu anki lezzetleri terk ediyorum"*** **demiştir.**

***İbn Kayyım el-Cevziyye, Tehlikeli Tuzaklar***

Selâmet Kanâattedir

**Sorumluluk sahasında takdir edilene sabretmekten daha zor bir husus olmadığı gibi kadere rızâ göstermekten daha faziletli bir husus da yoktur.**

***Sabretmek farz; rızâ göstermek ise fazilettir.***

**Sabretmek zordur. Çünkü kader genelde insanın hoşlanmayacağı şeylerle cereyan eder. Nefsin hoşnutsuzluğu sadece hastalıklar ve bedene gelen eziyetleri anlamakla ilgili değildir; bilakis kaderin çeşitli yönleri vardır.
Hatta akıl kaderin cereyanıyla ilgili hikmetin ne olduğunu kavrama konusunda şaşkınlığa düşmektedir.**

**Bu duruma şu örnek verilebilir: Bazı insanları görürsün ki dünyâ onların üzerine âdeta her vâdiden akıyor. Öyle ki bu kişiler sâhip oldukları malları ne yapacağını dahi bilemiyorlar. Hatta onlar değerli madenlerden kaplar yapıyorlar. 
Oysa kristal, akik taşı ve yaldızlı şeyler o yaptıklarından daha hoş görünür. Ancak o kişilerin dine az önem vermeleri, yasakları hiç yokmuş gibi görmelerine sevk eder. Onlar ipek giyer, 
insanlara zulmeder ve dünyâ nimetleri de onlara adeta sağanak şeklinde yağar.**

**Bir de din ehline, ilim talebelerine baktığında onların fakirlik ve musibetlere maruz kaldığını, o zâlimlerin pençeleri altında ezildiğini görürsün, İşte bu durumda şeytan vesvese için açık kapı bulur 
ve kaderin hikmetini tenkit etmeye başlar. Bu durumda mü'min dünyâdaki zarar veren bu olaylara ve şeytanın vesvesesine karşı sabır göstermelidir. Aynı şekilde kâfirlerin müslümanlara, fasıkların da dindarlara karşı 
bu tutumlarına sabırlı olmaları gerekir.**

**Bunlardan daha öte olan da hayvanlara karşı yapılan işkenceler ve çocuklara karşı yapılan eziyetlerdir. İşte gerçek anlamda iman etmek de bu zamanlarda ortaya çıkar.**

**Sabretmeyi kuvvetlendiren iki husus vardır ki bunlardan biri aklî diğeri de naklîdir. Naklî olanlar Kur'ân ve sünnettir. Kur'ân'i deliller ise iki kısımdır. Bunlardan birincisi: Kâfir ve isyankâr kişiye verilen 
bu nimetlerin sebebini zikreder:**

*“Onlar için süre vermemiz, ancak günâhları ziyadeleştirmeleri (arttırmaları) içindir...”* ***(Âl-i İmrân Sûresi 178. âyet meali)***

*“Ve eğer insanlar tek ümmet olacak olmasaydı, elbette Rahmân'a küfredenlerin evlerine gümüşten tavanlar ve üzerine çıkacakları merdivenler kılardık...”* ***(Zuhruf Sûresi 33. âyet meali)***

*“Ve bir karyeyi helâk etmeyi murâd ettiğimizde onun mütreflerine emrederiz, artık orada fâsıklık yaparlar, böylece kavil (söz) aleyhlerine hakk olur...”* ***(İsrâ Sûresi 16. âyet meali)***

**Bu bağlamda Kur'an'da pek çok âyet vardır.**

**Kur'ân'i delillerin ikinci kısmı ise müminlerin musibetle imtihan olmasıdır.**

*“Yoksa Allah içinizden cihad edenleri belli etmeden, sabredenleri ortaya çıkarmadan cennete gireceğinizi mi sandınız?”* ***(Âl-i İmrân Sûresi 136. âyet meali)***

*“Yoksa siz, sizden önce gelip geçenlerin başına gelenlerin sizin başınıza da gelmeden cennete gireceğinizi mi sandınız? Yoksulluk ve sıkıntı onlara Öylesine dokunmuş ve öyle sarsılmışlardı ki...”?* ***(Bakara Sûresi 214. âyet meali)***

*“Yoksa siz, Allah'ın sizden o cihâd edenleri ve Allah'ın ve Rasûlu'nun ve mü'minlerin dışındakileri sırdaş edinmeyenleri ilmetmeden (bilmeden) terk edileceğinizi mi hesâb ettiniz?...”* ***(Tevbe Sûresi 16. âyet meali)***

**Musibetlerle alakalı da Kur'ân'da pek çok ayet vardır. Musibetlerle alakalı sünnete gelince hâl ve kal (söz/konuşma) olmak üzere iki kısma ayrılır.**

**Hâl ile alakalı musîbetleri anlatan sünnete gelince: Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem) hasır üzerine yatmış ve o hasırın izi Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem)'in sırtında ve yan tarafında iz yapmıştı. 
Bunu gören Ömer (radıyallahu anh) ağlamış ve** *'Kayserler ve Kisralar kuş tüyü yataklarda yatıyor Ya Rasûlullah!”* **dediğinde Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem) de şöyle buyurmuştu:**

*“Ey Ömer! Benim hakkımda şüphe içinde misin? Dünya onların, ahiret de bizim olsun istemez misin?”* 

**Sözlü olan musibetleri anlatan sünnete gelince Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur:**

*“Eğer dünyanın Allah katında bir sivrisineğin kanadı kadar değeri olsaydı ondan kâfire bir yudum su bile içirmezdi.”*  ***(Tirmîzi, 2320)***


**Akıl da askerleriyle sabrı takviye eder. Örneğin akıl şöyle der: Bana göre kati deliller vardır ki kaderde bir hikmetin olduğunu ispatlar. Sabit olan temel bir şeyi cahilin zannıyla delemem.**

**Allah'a inanan kişi kiralık bir işçi gibidir. Gündüz vakti tutulan bu işçinin çamur içinde çalıştığı saat boyunca temiz elbiseler giymesi gerekmez. Bilakis bu işçi çalıştığı sürece sabreder; işi bittiği zaman da 
en güzel elbisesini giyer. Kim iş zamanı lüksünü ve rahatını isterse o kişi ücret zamanı pişman olur. Verilen görevi yapmadığı için de ceza görür. İşin bu kısmı sabrı daha çok takviye eder.**

***İbn Kayyım el-Cevziyye, Tehlikeli Tuzaklar***

Sabır ve Rızâ

**En büyük hatalardan biri de kişinin insanlara güvenerek arkadaşlarıyla samimi olmasıdır.**

**Düşmanların en şiddetlisi ve ezâ vericisi önce arkadaş olup da sonradan düşmana dönüşen dosttur.**
**Çünkü bu kişi insanın sırlarına vakıf olmuştur.**

Şairin biri şöyle demiştir: ***''Düşmandan bir kere dostundan bin kere sakın.***
***Bazen arkadaş düşmana döner Nasıl zarar vereceğini en iyi o bilir.''***

**Belki de sana en çok zarar verecek kişi olur o dostun, Şunu bil ki nefislerde haset, böbürlenme veya imrenme duygusu mevcuttur. 
Eğer biri senin onun gibi olduğunu veya ondan daha iyi olacağını hissederse bundan etkilenir ve belki de sana haset eder.**

**Yusuf (aleyhisselâm) ile kardeşleri arasında geçen olaylar bunun örneğidir.**

**Eğer ''İnsân arkadaşsız olur mu?'' dersen ben de "Birinin sahip olduklarına sen de sahip olursan haset edileceğinin bilincinde olur musun?” derim.**

**Avam tabakası âlimin hiç gülmediğini, dünyevi lezzetlerden hiç tat almadığını zannederler. Onlar âlim kişinin mübâh olan şeylere biraz daldığını 
gördüklerinde hemen gözlerinden düşürüverirler.** ***Avamın ve havasın durumu böyle iken hangisi ile arkadaşlık kurulur?***

**Vallahi nefislerle dost olmak sağlıklı değildir. Çünkü nefis yanar döner bir yapıya sahiptir. Kişinin yapması gereken insanların yaptıklarına karşı idareci 
bir tutum sergileyerek onlardan korunmaktır. Kişi arkadaşının doğrularına şâhit olduğunda onu güzel görmelidir. Çünkü haset hissi nefse çok hızlı sirâyet eder,**

***İbn Kayyım el-Cevziyye, Tehlikeli Tuzaklar***

**Yunus bin Abdu'l-A'la es Sadefi; Şafîi (rahimehullah)'ı şöyle söylerken işittim demiştir.**

**Ey Yûnus! insânlardan uzaklaşmak; düşmanlık kazandırır. Onlarla samimiyet ise; kötü arkadaşlıkları berâberinde getirir. 
Sen, fazla samimiyet ve uzaklık arasında bir hâlde bulun.''** 

***(Hilyetu'l evliyâ 9/122)***

Dostundan Sakın!

**Bir gün vaiz olan Ali b. Hüseyin'i minberde konuşurken dinledim o şöyle diyordu:**

***''Vallahi dün gece nefsimin elinden ağladım.''***

**Ben de acaba bu kişi ne yapmıştı da nefsinin elinden ağlıyordu? Bu kişi pek çok cariyesi olan, et ve tatlılarla beslenen, arayanı soranı çok olan serveti fazla, nüfuzu güçlü ve insanlara karşı pek çok yönden üstün olan biriydi. İlimden de epey pay almış, iyiliklerinden dolayı da pek çok âlimi safına katmıştı.**

**Peki, bu kadar rahatı iyi olan birini ağlatan neydi ki? diye düşündüm.**

**Ve sonra gördüm ki nefis durdurak bilmez ve sınırsız lezzetler talep eder. Hedefindeki şeye ulaştığında ondan soğur ve başka şeyleri talep eder. Hal böyleyken ömür tükenir, beden takatsiz kalır, noksanlıklar vuku bulur, nüfuzu azalır ve murat ettiklerine ulaşamaz.**

***Dünya lezzetlerinde sonsuzluk arayan kişiden daha ahmak kişi yoktur. Çünkü dünyada buna ulaşmak mümkün değildir ve dünya lezzetlerinin bir hakikati de yoktur. Dünyadaki rahatlığın mutlaka elem verici bir yönü vardır.***

**Mutlu insan o kişidir ki bir kadınla evlendiğinde artık sadece ona meyleder ve o kadın da kocasına meyleder. Kocası ona örtünmeyi ve dinini öğretir; derken bu hal üzerine geçinip giderler, Kişinin karısıyla muhabbetinin devam etmesinin sebeplerinin büyük bir kısmı gözlerine sahip olarak başka kadınlara bakmamasıdır.**

**Ne zaman ki bir erkeğin gözü başkasına kayar ya da nefsi başka kadınları arzularsa o zaman sıkıntılar baş gösterir ve ailede çözülmeler başlar. Böylece kişi karısının fiziğindeki kusurları görmezlikten gelemez. o zaman da nefis yabancı kadınlara bakmayı arzular, kişi eşi yanında olmasına rağmen sıkıntı içinde kıvranır durur.**

**Eğer kişi ikinci bir kadını elde etse bu defa üçüncüsünü ister ve bunun da sonu gelmez. Bu duruma düşmemenin tek çaresi; kişinin gözlerini şehevi arzularına karşı yummasıdır.** ***Eğer kişi güzel kadınlara ulaşmaktan ümidini keserse eşiyle olan muhabbeti artar ve yaşamı hoş bir hal alır.***

**Her kim bu nasihatlere kulak vermezse arzu ettiği şeylerin peşinde koşarken tökezler ve ailesine karşı bir soğukluk hissederek mahvolur. Bu şekilde davranan kişi ya hemen helâk olur veya şerefine leke getirir. Çünkü kişiye gelecek lekenin kötülüğü o kadınlardan faydalanılacak zevkten çok daha ağır olur.**

***Kadınların bir kısmı savurgan olur ve kocaları kendilerini sevmelerine rağmen o kadınlar eşlerine nefret duyar.***

**Ahmakların en büyüğü ise kendisi yaşlı olduğu halde genç kız arayanlardır. Çünkü genç kız fazla ilişkiye girmek isteyecektir. Oysa yaşlı kişi buna güç getiremez. 
Yaşlı kişi nefsini zorlasa da genç hanımını tatmin edemez ve derken helâk olup gider.Yaşlı kişi kendisini şehvetli olmakla aldatmasın.**

***Çünkü onun şehveti fecri kazip” gibidir.***

*Hocalarımızdan biri bir cariye aldıktan sonra bir gece beraber kalmış, ertesi gün ise vefat etmişti.*

**Nefis, kan ve meni ile ayakta durur. Eğer bunlar yok olursa beden de ayakta duramaz eğer yaşlı kişi aldığı genç cariyeyle cinsel beraberlikte bulunmazsa 
O zaman da o genç cariye bu kişiye düşman olur belki de nefsine hâkim olamayıp günaha dalar veya yaşlı efendisini öldürebilir.**

*Özellikle de bu cariyeler şirk beldelesinden gelip de kalpleri kaskatı ise...*

**Akıllı olan kişi bahsettiğimiz bu hususlara düşmekten kendini korur. Allah'tan dinin ve aklın gereğini yapmamız için bize lüttundan ihsan etmesini niyaz ederiz.**

***İbn Kayyım el-Cevziyye, Tehlikeli Tuzaklar***

Dünyâda Hakîkî Lezzet Yoktur

**Cezâların en büyüğü günâhkâr kişinin gelecek olan azâbı hissetmemesidir.**


**Bundan daha kötüsü ise; kişinin işlediği günâhtan dolayı mutluluk duymasıdır. Örneğin haram mal kazanan kişinin bundan dolayı mutluluk duyması, günâh işleyenin günâhına devam etmesi gibi. Kimin hâli böyleyse o kişinin itaatte olması bile onu kurtarmaz.**


**Ben âlimlerin ve zâhidlerin birçoğunun bu durumda olduğunu gördüm; onlar azâbın gelebileceğini hissetmiyorlardı. Onların pek çoğu da mevki, makam talepleri nedeniyle bu duruma düşmüşlerdi.**


**Onlardan âlim olanlar talep ettikleri mevki, makam reddedilince buna öfkelenirler. Vaaz edenler ise vaazlarında yapmacık davranırlar.**


**Zâhid olan kişi ise ya münâfıktır ya da riyakâr. Onların uğradığı ilk azâp halk ile meşgul olmalarından dolayı haktan yüz çevirmeleridir.**


**Azapları gizlenmiş olanlardan ise münacâatın ve ibâdet etmenin tadı çekip alınmıştır.**


*Ancak mü'min olan erkekler ve kadınlar bundan müstesnâdır.*


**Allah onlarla yeryüzünü korur. Onların içi de dışları gibidir hatta daha ulvidir. Gizli hâlleri aleni hâlleri gibidir hatta daha tatlıdır. Hedefleri süreyya yıldızlarındadır hatta daha uzak yerlerdedir.**


**Onlar bir yerde tanındıkları zaman gizli kalmaya çalışırlar, kerâmetleri görüldüğünde bunu inkâr ederler, onlar ıssız yerlerde yaşarlar, yeryüzünün tenhâ yerleri onları sever. Allah onların yolundan gitmeyi bizlere muvaffak kılsın ve onlara tâbi olmayı ihsân etsin.**


***İbn Kayyim el-Cevziyye, Tehlikeli Tuzaklar***

"Tehlikeli Tuzaklar" için Arama Sonuçları