**İstiğfar, Allah'tan hata ve günâhlarının bağışlanmasını isteme, mağfiret (bağışlanma) dileğinde bulunma demektir. İçerisinde “istiğfar (bağışlanma dileği)” bulunan bütün dualara da** ***“istiğfar duası”*** **denir.**

**İstiğfar, müslüman bir insanın bir kul olarak kendini Allah'ın büyüklüğü karşısında bir yere koyması ve Allah'ın her şeye sahip olduğunu anlaması demektir. Kişi, Allah'ın kuludur. 
Kul, Allah'ın bir yasağını çiğnerse veya bir emrine aykırı hareket ederse günâh kazanır; yani Allah karşısında hata eder.** *Günâhları ise yalnızca Allah bağışlar.* ***(Âl-i İmran Sûresi 135)***

**Kul, yaptığı hatanın farkına varır, pişman olur, ellerini açar ve Rabbinden bağışlanma diler, af olmayı bekler. Kulun böyle yapması, hem yaptığı hatadan dönmektir 
hem de Allah'ın büyüklüğüne yeniden teslim olmaktır. Kişi, bir hatayı yaptığı hâlde umursamaz, aldırmaz, hatta yaptığı hatanın iyi bir şey olduğunu düşünürse ve affedilmesi için Allah'a yönelmezse, 
bu tavır Allah'a karşı bir kibirdir/gururdur. Böyle bir ahlâk ancak inkârcıların/Kâfirlerin davranışıdır. Kul, Allah'ı sevdiğini, O'nun büyüklüğünü tanıdığını, O'ndan korktuğunu (ittika ettiğini), 
O'na sığındığını ve yalnızca O'ndan yardım dilediğini, Allah'tan bağışlanma (istiğfar) ile yerine getirir. Kulun en Yüce Makam karşısında acizliğini ve günahkârlığını dile getirmesi, 
Allah'ın rahmetine sığınması veya onu istemesi, çok önemli bir ibâdettir.** ***Bu tavır, Allah'a olan bağlılığın ispatıdır.***

*“Rabbinizden bağışlanma dileyin, doğrusu O çok bağışlayandır (Gafur'dur).”* ***(Nuh Sûresi 10)***

*İnsanların günahlarını tamamen gören ve bilen yalnızca Allah'tır.* ***(Furkan Sûresi 58)***

**Öyleyse insanlar günahlarını yalnızca Allah'a itiraf ederler ve yalnızca O'ndan bağışlanma dilerler.**

*“Rabbinize istiğfar edin, sonra da O'na tevbe edin. Şüphe yok ki benim Rabbim Rahim'dir (merhamet sahibidir), Vedüd'tur (seven ve sevilendir).”* ***(Hud Sûresi 90)***

*“Rabbimiz, biz inandık, bizim günahlarımızı bağışla, bizi ateş azabından koru' diyenleri, sabredenleri, 
doğru olanları, huzurunda boyun büküp divan duranları, Allah için (mallarını) harcayanları ve seherlerde istiğfar edenleri görmektedir.”* ***(Âl-i İmran Sûresi 16-17)***

**“(Amel) defterinin sayfasında çokça istiğfar bulana ne mutlu!”** ***(İbn Mâce, Edeb 57, Hadis no: 3818, 2/1254)***

**"Ademoğlunun hepsi hata edici, günah işleyicidir. Ancak, hata işleyenlerin en hayırlısı tevbe edip Allah'tan affını dileyendir."** ***(İbn Mâce, c. 2, s. 1420; Müsned-i Ahmed bin Hanbel, 3/198; et-Tâc, c. 5, s. 515)***

**İnsan günah işlediği zaman bunda ısrar etmemeli, hemen istiğfar ve tevbe etmelidir. İstiğfar, günâhın bağışlanmasını istemek; tevbe ise, günahtan vazgeçmektir. 
Allah'a istiğfar etmiş bir kimse, istiğfarından önce günah işlemiş de olsa affedileceği umulur.** ***(Tirmizi, Deavât 107, Hadis no: 3559, 5/5958)***

**İstiğfarın yalnızca dil ile yapılması yetmez; bunun hem dil hem de kalp ile yapılması gerekir. Her ibadette olduğu gibi niyet çok önemlidir. İhlaslı bir şekilde bağışlanma isteyip de günahtan vazgeçeni Allah affedebilir.**

**Peygamberimiz buyuruyor ki: *“Kim yatağına girince üç defa: ‘Estağfirullahe'lazim ellizi lâ ilâhe illa Hüve'l Hayyu'l Kayyum 
(Kendisinden başka ilah olmayan, diri ve her an yaratıkları gözetip duran yüce Allah'tan bağışlanma dilerim)’* **derse, Allah onu savaştan kaçmış olsa da bağışlar.”** ***(Ebü Dâvud, Salât, Hadis no: 1517, 2/85; 
Tirmizi, Deavât 118, Hadis no: 3578, 5/569)***

**Peygamberin günde yüz kadar istiğfar etmesi, ümmetine tevbe ve istiğfarı öğretmek için olsa gerektir. Bir mü'min de günlük hayatında yüz kere olsun, tevbe ve istiğfar etmesi dini vazifelerindendir. 
İstiğfar devamlı olmalıdır. Dinimizde, ibadetin az da olsa devamlı olanı makbuldür. “Kim (günahlarına tevbe ederek) istiğfara devam ederse, Allah o kimseyi (dünyevi ve uhrevi) her darlıktan kurtarır, 
her gamdan, kederden azad eder ve onu ummadığı yerden rızıklandırır.”** ***(Ebü Dâvud, 1/348)***

**Fakirlikten, kuraklıktan ve nice musibetten kurtuluş, istiğfar sayesinde verilen nimetlerdir:** *“Artık dedim, ‘Rabbinize istiğfar edin/O'ndan mağfiret dileyin. Çünkü O, çok mağfiret edicidir. 
(O sayede) gök, üstünüze bol yağmur salıverir, sizin mallarınızı, oğullarınızı da çoğaltır, size bağlar, bostanlar verir, size ırmaklar akıtır.’”* ***(Nuh, 10-12)***

**Müslüman, insan olması dolayısıyla yanılıp hata edebilir, günaha düşebilir. Önemli olan günahta ısrar etmemek ve Allah'a istiğfar etmektir. Böyle yapmak imanın gereğidir. 
Müslüman, kendisi için bağışlanma dileğinde bulunabileceği gibi, ana babası, ölmüş olsalar bile diğer müslümanlar için de istiğfar edebilir ve bağışlanmalarını Allah'tan isteyebilir** ***(İbrahim Sûresi 41 - Muhammed Sûresi 19)***

**Fakat, tevbeleri kabul edilmeyecek insanlar için bağışlanma dilemeleri yasaklanmıştır** ***(Tevbe Sûresi 80)***

**Münafıklar için bağışlanma dileği yasaklandığı gibi** ***(9/Tevbe, 84),*** **yakın akrabası olsa bile müşrikler için de bağışlanma dilemek yasaklanmıştır** ***(Tevbe Sûresi 113)***

**Allah'ın isimlerinden biri de “Gafur” veya “Gâfir” yani, istiğfar edenleri, bağışlanma isteyenleri çokça bağışlayandır** ***(40/Mü'min, 3; 9/Tevbe, 173, 182, 218; Âl-i İmran, 31, 155; 8/Enfal, 70; 35/Fâtr, 53; 
58/Mücadile, 2; 73/Müzzemmil, 20).***

**Allah (c.c.) aynı zamanda “Gaffâr”dır. Yani günahları çokça bağışlayan, kullarını çok affedendir.** 
***(20/Tâhâ, 82; 38/Sâd, 66; 39/Zümer, 5; 71/Nuh, 10; 40/Mü'min, 42)*** **O halde müslümanlar her zaman Allah'ın Gafur ismine sığınırlar, hatalarının bağışlanması için yalnızca 
O'ndan yardım dilerler ve samimi bir dilekle O'na tevbe ederler.**

*"Günahından tevbe eden kimse, hiç günah işlememiş gibidir.”* ***(İbn Mâce, 11/1460)***

İstiğfar ve Önemi Nedir?

***Sa’d bin Abdulaziz, Rabia bin Yezid, Ebu İdris Havlanî ve Ebu Zer Cundüb bin Cunâde’den rivâyet olunduğuna göre, Rasulullah’ın (sallallahu aleyhi ve sellem) Rabbinden (celle celaluhu) naklettiği 
bir Kudsî hadiste: Allah-u Teâ’ala buyuruyor ki:***

**“Ey kullarım! Ben zulmü kendime haram kıldım. Sizin aranızda da onu haram kıldım. Öyleyse birbirinize zulmetmeyin. Kullarım! Benim hidayet ettiklerimden başka hepiniz sapıklığa düşmeye mahkûmsunuz. 
Hidayet isteyin, sizi doğru yola ileteyim. Kullarım! Benim doyurduklarımdan başka hepiniz aç kalmaya mahkûmsunuz. Benden rızık isteyin, size rızık vereyim. Kullarım! Ben giydirdiklerimden başka hepiniz çıplak kalmaya mahkûmsunuz. 
Benden giyecek isteyin, sizi giydireyim.**

***Ey kullarım! Siz, gece gündüz hata işliyorsunuz. Ben ise bütün günahları bağışlarım. Benden mağfiret dileyin, sizi bağışlayayım.***

**Kullarım! Siz bana zarar veremezsiniz ki, zarar veresiniz. Fayda veremezsiniz ki faydanız dokunsun.**

***Ey kullarım! Siz insanıyla ciniyle birincinizden en sonuncunuza varıncaya kadar hepiniz, en muttaki bir kişinin kalbi üzere olsanız, bu benim mülkümde hiçbir şey
artırmaz. Yine ilkinizden en sonuncunuza, insanınız cininiz (hepiniz), en facir bir kimsenin kalbi üzere olsanız, (hepiniz küfre, fısk-u fücura sapsanız) bu da benim mülkümden bir şey eksiltmez.***

**Ey kullarım! Önce ve sonra geleniyle bütün insan ve cinler bir meydanda toplanıp benden isteseler, ben onların her birine tüm istediklerini versem, benim hazinemden bir şey eksilmiş olmaz.
Bu, denize batırılan bir iğnenin deniz suyundan su eksiltmesi gibidir. Kullarım! Ben sizin bütün amellerinizi sayıyor ve tespit ediyorum. Sonra da karşılığını (eksiksiz olarak) vereceğim. 
Yaptığının karşılığı olarak hayra ve sevaba kavuşan Allah’a (celle celaluhu) hamdetsin. Başka şeyler bulan da sadece kendisini kınasın.”** ***(Müslim)***

Benden Mağfiret Dileyin | Kudsî hadis

**Yüce Allah şöyle buyuruyor: ''Ve onlar ki, fuhşiyyât fiil ettiklerinde (yaptıklarında) veya nefislerine zulmettiklerinde, Allah'ı zikrederler, hemen günâhları için istiğfâr ederler.''** ***(Âl-i İmrân, Sûresi 135)***


**İbn Mes'ud (radıyallâhu anh) şöyle demiştir: ''Allah'ın kitabında iki âyet vardır ki bir kul günâh işleyip de o iki
âyeti okur ve Allah'a istiğfar ederse bağışlanır.''**


**O âyet yüce Allah'ın şu kavlidir:** *''Ve kim bir kötülük bir amel eder veya nefsine zulmeder, sonra Allah'a istiğfâr ederse, Allah'ı, Gafûr, Rahîm bulur.''* ***(Nisâ Sûresi 110)***


**Yine, yüce Allah şöyle buyurmuştur: “Seher vaktinde Allah'a istiğfar edenler.”** ***(Âl-i İmrân Sûresi 17)***


**Yine, şöyle buyurmuştur: ''Rabbine hamdederek O'nu tesbih et ve O'na istiğfar et!?''** ***(Nasr Sûresi 3)***


***Buhâri ve Müslim'in Ebu Hureyre (radıyallâhu anh)'dan naklettiklerine göre Rasûlullah (sallallâhu aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur: “Bir adam bir günâh işledi ve dedi ki ben bir günâh işledim, (Rabbim) beni bağışla.**


**Yüce Allah buyurdu ki:** *''Kulum bir günâh işledi ve kendisinin günâhları bağışlayan, günâh sebebiyle ceza veren bir Rabbi olduğunu bildi, ben de kulumu bağışladım.?*


**Sonra adam başka bir günâh işledi ve dedi ki Rabbim, ben bir günâh işledim, onu bağışla. Yüce Allah buyurdu ki: “Kulum kendisinin günâhları bağışlayan, günâh sebebiyle ceza veren bir Rabbi olduğunu bildi, ben de kulumu bağışladım.?**


**Sonra adam başka bir günâh işledi ve dedi ki Rabbim, ben bir günâh işledim, onu bağışla. Yüce Allah buyurdu ki: “Kulum kendisinin günâhları bağışlayan, günâh sebebiyle ceza veren bir Rabbi olduğunu bildi, ben de kulumu bağışladım.” Sonra başka bir günâh işledi ve dedi ki Rabbim, ben bir günâh işledim, onu bağışla. Yüce Allah
buyurdu ki: “Kulum kendisinin günâhları bağışlayan, günâh sebebiyle ceza veren bir Rabbi olduğunu bildi, ben de kulumu bağışladım. Şâhit olun ki ben kulumu bağışladım, dilediğini yapsın!”**


**(...) Şeddâd b. Evs radıyallâhu anhın naklettiğine göre Rasûlullah (sallallâhu aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur: “İstiğfar dualarının efendisi şöyle dua etmektir:**


اللَّهُمَّ أَنْتَ رَبِّي لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ خَلَقْتَنِي وَأَنَا عَبْدُكَ وَأَنَا عَلَى عَهْدِكَ وَوَعْدِكَ مَا اسْتَطَعْتُ أَعُوذُ بِكَ مِنْ شَرِّ مَا صَنَعْتُ أَبُوءُ لَكَ بِنِعْمَتِكَ عَلَيَّ وَأَبُوءُ لَكَ بِذَنْبِي فَاغْفِرْ لِي فَإِنَّهُ لَا يَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلَّا أَنْتَ


**“Allahumme ente Rabbî lâ ilahe illâ ente ḣalaktenî ve ene abduke ve ene alâ ahdike ve vâ’dike mes’tetâtu eûzu bike min şerri mâ sanâtu ebû’u leke bi-nîmetike aleyye ve ebû’u bizenbî fağfirlî feinnehû lâ yağfıruz-zunûbe illâ ente”**


*“Yâ Allah! Benim Rabbim Sensin. Sen'den başka ilâh yoktur. Beni Sen yarattın. Ben Senin kulunum ve gücüm yettiği kadar ezelde Sana verdiğim ahd ve va'd üzere sabitim. İşlediğim günâhların şerrinden Sana sığınırım. Bana ihsan eylediğin nimetlerini itirâf ederim, günâhımı da itirâf ederim. Benim günâhlarımı mağfiret eyle! Şu muhakkak ki, günâhları Sen'den başkası mağfiret edemez!''*


*''Kim sabah vakti inanarak bu duâyı okur ve o gün ölürse cennetlik olur. Kim akşam vakti inanarak bu duâyı okur ve o gece ölürse cennetlik olur.''*


**İmam Ahmed'in (rahimehullah) Yunus-Hammâd b. Zeyd-Sâbit-Ebü Bürde yoluyla Egarr el-Müzeni radıyallâhu anhdan naklettiğine göre Rasûlullah (sallallâhu aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur: “Kuşkusuz benim de kalbim
perdelenir ve günde yüz kere yüce Allah'a istiğfar ederim.”**


**İmam Ahmed'in (rahimehullah) Abdurrezzâk-Ma'mer-Cafer el-Cezeri-Yezid b. Esamm yoluyla Ebu Hureyre (radıyallâhu anh)'dan naklettiğine göre Rasûlullah (sallallâhu aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur: “Nefsimi elinde tutana yemin ederim ki günâh işlemeseydiniz elbette yüce Allah sizi götürür ve günâh işleyen başka bir topluluğu getirirdi. Onlar Allah'a istiğfar ederler ve Allah da onları bağışlardı.”**


**Ali (radıyallâhu anh)'ın naklettiğine göre Rasûlullah (sallallâhu aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur: “Rabb, “Rabbim, beni bağışla.” diye duâ eden kuluna şaşar ve der ki, kulum benden başkasının günâhları bağışlamadığını bildi.”**


**Ebu Said el-Hudri (radıyallâhu anh)'ın naklettiğine göre Rasûlullah (sallallâhu aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur: “İblis Rabbine şöyle dedi: İzzetin ve celâlin hakkı için, ruhları bedenlerinde bulunduğu sürece
Âdemoğullarını saptırmaya devam edeceğim! Bunun üzerine Rabbi (Azze ve Celle) şöyle buyurdu: İzzetim ve celâlim hakkı için, bana istiğfar ettikleri sürece onları bağışlayacağım!”**


**Lokmân aleyhisselâm oğluna şöyle nasihat etmiştir: “Sevgili oğlum, “Allah'ım, beni bağışla!” duasını dilinden düşürme! Çünkü yüce Allah'ın öyle anları vardır ki o anlarda kendisinden istekte bulunan hiç kimseyi geri
çevirmez!”**


***(Minhâcu'l Kâsıdîn ve Mufîdu's Sâdıkîn, İbnu’l-Cevzî)***


İstiğfarın Fazileti

***Günâhtan Tevbe; Kibir ve Azâmet Duygusundan kurtarır, Allah'ın Huzurunda Zelil Olmayı, Muhtaç Olmayı Öğretir***


**Yine bir diğer hikmet şudur: Kişi, kalbinden itaatin hücumunu söküp atar. Kendisine ait olmayan kibir ve azâmet elbisesini çıkartır. Bunun yerine zillet, gönül kırgınlığı, fakirlik ve ihtiyaç elbisesini giyer. Eğer itaatin ve izzetin bu baskın hâli kalbinde devam edecek olursa kendisi için âfetlerin en büyüğüne dûçar olmasından korkulur.**


**Nitekim hadisi serifte şöyle buyurulmuştur:** *"Eğer günâh işlemeyecek olursanız sizin için bundan daha ağır bir şey olan ucb (kendini beğenme) size hafif basit gelir." (1)* **Yahut Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem) nasıl buyurduysa öyledir. Şimdi düşünelim. Ucb'un/kendini beğenmenin, kibrin ve itaatin baskın bir hâl almasının etkileri ile kendisini zelil görmek ve gönül kırgınlığı hâlinde olmanın etkileri arasındaki farkların ne kadar büyük olduğuna bir bakın.**


**Nitekim şöyle denilmiştir: Ey "Âdem! Akıllanmana sebep olan zillet kâsesinden (içtiğin için) rahatsız olma. Çünkü senden kendini beğenmenin/ucb'un hastalığı çıkarılmış ve sana kulluğun elbisesi giydirilmiş oldu. Ey Âdem! Benim sana oradan çık dememden dolayı rahatsız olma. Ben esâsen onu senin için yarattım. Ama sen mücâhede yurduna in ve kulluk tohumunu ek. Ekin kemâle erdiği vakit ekinini biç ve gel onu (karşılığını) eksiksiz al."**


***"Sakın bu sitem seni rahatsız etmesin. Çünkü onun Öyle bir lütufkârlığı vardır ki sana rızâyı gazap hâlinde gösterir."***


**Nihâyet o, kendisi gibi birisine yakışmayan zelil etme elbisesini giymiş iken Rabbi, rahmeti ile ona yetişti, o elbiseyi üzerinden çıkardı ve ona kendisinden başka bir kula yakışmayan zillet elbisesini giydirdi. Bu sebeple kul, ubûdiyet elbisesinden daha kâmil, daha güzel ve daha göz alıcı bir elbiseyi üzerine giymemiştir. İşte bu öyle bir zillet elbisesidir ki, onu giymeden azîz olması söz konusu değildir.**


***(İbn Kayyım El-Cevziyye, Saadet Yurdunun Anahtarı)***


*(1) Hasen bir hadistir. Kuzai, Müsnedu'ş-Şihab, II, 320. Sellâm b. Ebi's-Sahbâ, Sâbit yoluyla Enes'ten rivâyet etmiştir. Burada sözü geçen Sellâm hakkında Buhârî "Hadisi münkerdir" demiş olmakla birlikte bu hadis bundan başka sâlih/delil gösterilmeye elverişli sahîh bir isnâd ile rivâyet edilmiştir. Bk. Münzirî, et-Tergib ve t-Terhib, 3, 358; Heysemî, Mecmau'z-Zevâid, 10, 269)*


Günâhtan Tevbe

**Buşeyr ibn Ka'b el-Adevî şöyle demiştir: Bana Şeddâd ibn Evs (radıyallahu anh) tahdîs etti ki, Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur: Seyyidu'l-istiğfâr Allah'tan şöyle mağfiret dilemektir:**


اللَّهُمَّ أَنْتَ رَبِّي لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ خَلَقْتَنِي وَأَنَا عَبْدُكَ وَأَنَا عَلَى عَهْدِكَ وَوَعْدِكَ مَا اسْتَطَعْتُ أَعُوذُ بِكَ مِنْ شَرِّ مَا صَنَعْتُ أَبُوءُ لَكَ بِنِعْمَتِكَ عَلَيَّ وَأَبُوءُ لَكَ بِذَنْبِي فَاغْفِرْ لِي فَإِنَّهُ لَا يَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلَّا أَنْتَ


**“Allahumme ente Rabbî lâ ilahe illâ ente ḣalaktenî ve ene abduke ve ene alâ ahdike ve vâ’dike mes’tetâtu eûzu bike min şerri mâ sanâtu ebû’u leke bi-nîmetike aleyye ve ebû’u bizenbî fağfirlî feinnehû lâ yağfıruz-zunûbe illâ ente”**


*“Yâ Allah! Benim Rabbim Sensin. Sen'den başka ilâh yoktur. Beni Sen yarattın. Ben Senin kulunum ve gücüm yettiği kadar ezelde Sana verdiğim ahd ve va'd üzere sabitim. İşlediğim günâhların şerrinden Sana sığınırım. Bana ihsan eylediğin nimetlerini itirâf ederim, günâhımı da itirâf ederim. Benim günâhlarımı mağfiret eyle! Şu muhakkak ki, günâhları Sen'den başkası mağfiret edemez!”*


***(Buhârî, Deavât, 2)***

"İstiğfar" için Arama Sonuçları