Parallel Uploader

🔴 **Sadece meâl okumak ile Kur'ân'ı Kerîm'in bir çok âyetinin anlaşılması mümkün değildir. 
Mutlaka bir tefsire başvurulması gerekir.**

**İbn Abbâs (radıyallahu anh)  dedi ki;** **"Kur'ân'ın tefsiri dört yöndedir:**

**1-) Arapların kendi dilleri ile bildiği tefsîr.**

**2-) Bilmemenin mâzeret olmadığı ve herkesin bilmesi gereken tefsîr.**

**3-) Âlimlerin bildiği tefsîr.**

**4-) Yalnızca Allah'ın bildiği tefsîrdir. Kim bu tefsiri bildiğini iddia ederse, o yalancıdır."**

***(Mecmû'u'l-Fetâvâ, 5/37)***

hide

Âyet-el Kürsi | 70 Tekrar | Bakara Sûresi 255

İlliyyûn TV

Âyet-el Kürsi | Bakara Sûresi 255

Tağut Nedir?

***Gördüm ki, nefis dünya ehlinin elde ettiği lezzetlere bakıyor. Ancak o lezzetlerin nasıl elde edildiğini ve neticesinde hangi afetlerin olduğunu unutuyor.***

**Bunun izahatı şöyledir. Sen bir saltanat ve mevki sahibi birini görsen onun sadece güzel yönlerini müşahede edersin ve bu da seni cezbeder. Oysa o kişi saltanatından zarar görmese bile işçilerinden zarar görebilir. 
Sonra o kişi düşmanlarından gelecek, zarar korkusuyla hep endişe içinde olur; amiri kendisini azleder düşüncesiyle tedirgin olur, emsalleri kendisine tuzak kurabilir. 
Üstelik bu kişi zamanının çoğunu korku duyduğu amirlerinin hizmetinde geçirir.**

***Bu kişinin malı ve işleri beladan uzak değildir. Şayet bu kişi azledilse, çektiği bu sıkıntılar aldığı lezzetten çok fazla olur.***

**Eğer tüccar kişiye baksan şehir şehir gezmelerine rağmen umduklarına ancak ileri yaşlarda ulaşabilirler. O zaman da nimetlerin lezzeti çoktan gitmiş olur.**

***Kişi buluğ çağına gelinceye kadar çocukluğunu nerede geçirdiğini bilmez. Ergenliğe gelince de bir şekilde evlenmek ister. Evlenince çocuklar olur ve evlilikten lezzet alamaz, inkisara uğrar ve ailesi için çalışmak zorunda kalır.***

**Kişiler güzel olan şeylerden faydalansalar bile hedeflerindeki servete ulaşamazlar. Eğer mal biriktirmek için çalışsalar bu defa da o malı elde etmek için harcadıkları zamanları zayi olup gider.**

***Kişi tüm hedeflerine ulaşsa bile yaşlanmaktan kurtulmaz. Yaşlılık da onlar için çirkin ve öfkelendirici bir durumdur. Sonrasın da mal sahibi  kazandığı malı için sürekli korku ve endişe içinde olur. 
Daha sonrada harcadığı servetiyle ilgili hesaba çekilir. Eğer kişi mal biriktirmekten usansa veya İsraf etse bu defa da başkaları tarafından yadırganmaya başlanır.***

**Çocukları onun ölümünü bekler, eşi ondan bir türlü razı olmaz ve o, hep malını korumak için mücadele eder. Onun zamanı sıkıntılarla geçer, maldan aldığı lezzet rutinleşir ve sonraki zamanlarda servetinin tadını alamaz hale gelir.**

***Kıyamet günü yöneticiler ve tüccarlar -Allah'ın korudukları hariç- rezil bir şekilde haşredilirler. Onların sürekli nimetler içinde yüzdükleri düşüncesine kapılma! Sen uzaktan baktığın için malı güzel görürsün. 
Şayet sen o malı elde etmiş olsaydın tiksinti duyardın. Sonra o malın perde arkasında tarif edilemeyecek şekilde dünyevi ve uhrevi sıkıntılar vardır. Senin yapman gereken mümkün olduğu kadar kanaat etmektir. 
Çünkü kanaatte dünya ve ahiret adına pek çok selamet vardır.***

**Zahitlerden birine yediği kuru ekmek için** ***“İştihanız bunları nasıl alıyor?”*** **denildiğinde O:** ***“Asıl iştihamızın geleceği vakit için şu anki lezzetleri terk ediyorum"*** **demiştir.**

***İbn Kayyım el-Cevziyye, Tehlikeli Tuzaklar***

Selâmet Kanâattedir

**Sorumluluk sahasında takdir edilene sabretmekten daha zor bir husus olmadığı gibi kadere rızâ göstermekten daha faziletli bir husus da yoktur.**

***Sabretmek farz; rızâ göstermek ise fazilettir.***

**Sabretmek zordur. Çünkü kader genelde insanın hoşlanmayacağı şeylerle cereyan eder. Nefsin hoşnutsuzluğu sadece hastalıklar ve bedene gelen eziyetleri anlamakla ilgili değildir; bilakis kaderin çeşitli yönleri vardır.
Hatta akıl kaderin cereyanıyla ilgili hikmetin ne olduğunu kavrama konusunda şaşkınlığa düşmektedir.**

**Bu duruma şu örnek verilebilir: Bazı insanları görürsün ki dünyâ onların üzerine âdeta her vâdiden akıyor. Öyle ki bu kişiler sâhip oldukları malları ne yapacağını dahi bilemiyorlar. Hatta onlar değerli madenlerden kaplar yapıyorlar. 
Oysa kristal, akik taşı ve yaldızlı şeyler o yaptıklarından daha hoş görünür. Ancak o kişilerin dine az önem vermeleri, yasakları hiç yokmuş gibi görmelerine sevk eder. Onlar ipek giyer, 
insanlara zulmeder ve dünyâ nimetleri de onlara adeta sağanak şeklinde yağar.**

**Bir de din ehline, ilim talebelerine baktığında onların fakirlik ve musibetlere maruz kaldığını, o zâlimlerin pençeleri altında ezildiğini görürsün, İşte bu durumda şeytan vesvese için açık kapı bulur 
ve kaderin hikmetini tenkit etmeye başlar. Bu durumda mü'min dünyâdaki zarar veren bu olaylara ve şeytanın vesvesesine karşı sabır göstermelidir. Aynı şekilde kâfirlerin müslümanlara, fasıkların da dindarlara karşı 
bu tutumlarına sabırlı olmaları gerekir.**

**Bunlardan daha öte olan da hayvanlara karşı yapılan işkenceler ve çocuklara karşı yapılan eziyetlerdir. İşte gerçek anlamda iman etmek de bu zamanlarda ortaya çıkar.**

**Sabretmeyi kuvvetlendiren iki husus vardır ki bunlardan biri aklî diğeri de naklîdir. Naklî olanlar Kur'ân ve sünnettir. Kur'ân'i deliller ise iki kısımdır. Bunlardan birincisi: Kâfir ve isyankâr kişiye verilen 
bu nimetlerin sebebini zikreder:**

*“Onlar için süre vermemiz, ancak günâhları ziyadeleştirmeleri (arttırmaları) içindir...”* ***(Âl-i İmrân Sûresi 178. âyet meali)***

*“Ve eğer insanlar tek ümmet olacak olmasaydı, elbette Rahmân'a küfredenlerin evlerine gümüşten tavanlar ve üzerine çıkacakları merdivenler kılardık...”* ***(Zuhruf Sûresi 33. âyet meali)***

*“Ve bir karyeyi helâk etmeyi murâd ettiğimizde onun mütreflerine emrederiz, artık orada fâsıklık yaparlar, böylece kavil (söz) aleyhlerine hakk olur...”* ***(İsrâ Sûresi 16. âyet meali)***

**Bu bağlamda Kur'an'da pek çok âyet vardır.**

**Kur'ân'i delillerin ikinci kısmı ise müminlerin musibetle imtihan olmasıdır.**

*“Yoksa Allah içinizden cihad edenleri belli etmeden, sabredenleri ortaya çıkarmadan cennete gireceğinizi mi sandınız?”* ***(Âl-i İmrân Sûresi 136. âyet meali)***

*“Yoksa siz, sizden önce gelip geçenlerin başına gelenlerin sizin başınıza da gelmeden cennete gireceğinizi mi sandınız? Yoksulluk ve sıkıntı onlara Öylesine dokunmuş ve öyle sarsılmışlardı ki...”?* ***(Bakara Sûresi 214. âyet meali)***

*“Yoksa siz, Allah'ın sizden o cihâd edenleri ve Allah'ın ve Rasûlu'nun ve mü'minlerin dışındakileri sırdaş edinmeyenleri ilmetmeden (bilmeden) terk edileceğinizi mi hesâb ettiniz?...”* ***(Tevbe Sûresi 16. âyet meali)***

**Musibetlerle alakalı da Kur'ân'da pek çok ayet vardır. Musibetlerle alakalı sünnete gelince hâl ve kal (söz/konuşma) olmak üzere iki kısma ayrılır.**

**Hâl ile alakalı musîbetleri anlatan sünnete gelince: Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem) hasır üzerine yatmış ve o hasırın izi Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem)'in sırtında ve yan tarafında iz yapmıştı. 
Bunu gören Ömer (radıyallahu anh) ağlamış ve** *'Kayserler ve Kisralar kuş tüyü yataklarda yatıyor Ya Rasûlullah!”* **dediğinde Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem) de şöyle buyurmuştu:**

*“Ey Ömer! Benim hakkımda şüphe içinde misin? Dünya onların, ahiret de bizim olsun istemez misin?”* 

**Sözlü olan musibetleri anlatan sünnete gelince Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur:**

*“Eğer dünyanın Allah katında bir sivrisineğin kanadı kadar değeri olsaydı ondan kâfire bir yudum su bile içirmezdi.”*  ***(Tirmîzi, 2320)***


**Akıl da askerleriyle sabrı takviye eder. Örneğin akıl şöyle der: Bana göre kati deliller vardır ki kaderde bir hikmetin olduğunu ispatlar. Sabit olan temel bir şeyi cahilin zannıyla delemem.**

**Allah'a inanan kişi kiralık bir işçi gibidir. Gündüz vakti tutulan bu işçinin çamur içinde çalıştığı saat boyunca temiz elbiseler giymesi gerekmez. Bilakis bu işçi çalıştığı sürece sabreder; işi bittiği zaman da 
en güzel elbisesini giyer. Kim iş zamanı lüksünü ve rahatını isterse o kişi ücret zamanı pişman olur. Verilen görevi yapmadığı için de ceza görür. İşin bu kısmı sabrı daha çok takviye eder.**

***İbn Kayyım el-Cevziyye, Tehlikeli Tuzaklar***

Sabır ve Rızâ

**En büyük hatalardan biri de kişinin insanlara güvenerek arkadaşlarıyla samimi olmasıdır.**

**Düşmanların en şiddetlisi ve ezâ vericisi önce arkadaş olup da sonradan düşmana dönüşen dosttur.**
**Çünkü bu kişi insanın sırlarına vakıf olmuştur.**

Şairin biri şöyle demiştir: ***''Düşmandan bir kere dostundan bin kere sakın.***
***Bazen arkadaş düşmana döner Nasıl zarar vereceğini en iyi o bilir.''***

**Belki de sana en çok zarar verecek kişi olur o dostun, Şunu bil ki nefislerde haset, böbürlenme veya imrenme duygusu mevcuttur. 
Eğer biri senin onun gibi olduğunu veya ondan daha iyi olacağını hissederse bundan etkilenir ve belki de sana haset eder.**

**Yusuf (aleyhisselâm) ile kardeşleri arasında geçen olaylar bunun örneğidir.**

**Eğer ''İnsân arkadaşsız olur mu?'' dersen ben de "Birinin sahip olduklarına sen de sahip olursan haset edileceğinin bilincinde olur musun?” derim.**

**Avam tabakası âlimin hiç gülmediğini, dünyevi lezzetlerden hiç tat almadığını zannederler. Onlar âlim kişinin mübâh olan şeylere biraz daldığını 
gördüklerinde hemen gözlerinden düşürüverirler.** ***Avamın ve havasın durumu böyle iken hangisi ile arkadaşlık kurulur?***

**Vallahi nefislerle dost olmak sağlıklı değildir. Çünkü nefis yanar döner bir yapıya sahiptir. Kişinin yapması gereken insanların yaptıklarına karşı idareci 
bir tutum sergileyerek onlardan korunmaktır. Kişi arkadaşının doğrularına şâhit olduğunda onu güzel görmelidir. Çünkü haset hissi nefse çok hızlı sirâyet eder,**

***İbn Kayyım el-Cevziyye, Tehlikeli Tuzaklar***

**Yunus bin Abdu'l-A'la es Sadefi; Şafîi (rahimehullah)'ı şöyle söylerken işittim demiştir.**

**Ey Yûnus! insânlardan uzaklaşmak; düşmanlık kazandırır. Onlarla samimiyet ise; kötü arkadaşlıkları berâberinde getirir. 
Sen, fazla samimiyet ve uzaklık arasında bir hâlde bulun.''** 

***(Hilyetu'l evliyâ 9/122)***

Dostundan Sakın!

**Bir gün vaiz olan Ali b. Hüseyin'i minberde konuşurken dinledim o şöyle diyordu:**

***''Vallahi dün gece nefsimin elinden ağladım.''***

**Ben de acaba bu kişi ne yapmıştı da nefsinin elinden ağlıyordu? Bu kişi pek çok cariyesi olan, et ve tatlılarla beslenen, arayanı soranı çok olan serveti fazla, nüfuzu güçlü ve insanlara karşı pek çok yönden üstün olan biriydi. İlimden de epey pay almış, iyiliklerinden dolayı da pek çok âlimi safına katmıştı.**

**Peki, bu kadar rahatı iyi olan birini ağlatan neydi ki? diye düşündüm.**

**Ve sonra gördüm ki nefis durdurak bilmez ve sınırsız lezzetler talep eder. Hedefindeki şeye ulaştığında ondan soğur ve başka şeyleri talep eder. Hal böyleyken ömür tükenir, beden takatsiz kalır, noksanlıklar vuku bulur, nüfuzu azalır ve murat ettiklerine ulaşamaz.**

***Dünya lezzetlerinde sonsuzluk arayan kişiden daha ahmak kişi yoktur. Çünkü dünyada buna ulaşmak mümkün değildir ve dünya lezzetlerinin bir hakikati de yoktur. Dünyadaki rahatlığın mutlaka elem verici bir yönü vardır.***

**Mutlu insan o kişidir ki bir kadınla evlendiğinde artık sadece ona meyleder ve o kadın da kocasına meyleder. Kocası ona örtünmeyi ve dinini öğretir; derken bu hal üzerine geçinip giderler, Kişinin karısıyla muhabbetinin devam etmesinin sebeplerinin büyük bir kısmı gözlerine sahip olarak başka kadınlara bakmamasıdır.**

**Ne zaman ki bir erkeğin gözü başkasına kayar ya da nefsi başka kadınları arzularsa o zaman sıkıntılar baş gösterir ve ailede çözülmeler başlar. Böylece kişi karısının fiziğindeki kusurları görmezlikten gelemez. o zaman da nefis yabancı kadınlara bakmayı arzular, kişi eşi yanında olmasına rağmen sıkıntı içinde kıvranır durur.**

**Eğer kişi ikinci bir kadını elde etse bu defa üçüncüsünü ister ve bunun da sonu gelmez. Bu duruma düşmemenin tek çaresi; kişinin gözlerini şehevi arzularına karşı yummasıdır.** ***Eğer kişi güzel kadınlara ulaşmaktan ümidini keserse eşiyle olan muhabbeti artar ve yaşamı hoş bir hal alır.***

**Her kim bu nasihatlere kulak vermezse arzu ettiği şeylerin peşinde koşarken tökezler ve ailesine karşı bir soğukluk hissederek mahvolur. Bu şekilde davranan kişi ya hemen helâk olur veya şerefine leke getirir. Çünkü kişiye gelecek lekenin kötülüğü o kadınlardan faydalanılacak zevkten çok daha ağır olur.**

***Kadınların bir kısmı savurgan olur ve kocaları kendilerini sevmelerine rağmen o kadınlar eşlerine nefret duyar.***

**Ahmakların en büyüğü ise kendisi yaşlı olduğu halde genç kız arayanlardır. Çünkü genç kız fazla ilişkiye girmek isteyecektir. Oysa yaşlı kişi buna güç getiremez. 
Yaşlı kişi nefsini zorlasa da genç hanımını tatmin edemez ve derken helâk olup gider.Yaşlı kişi kendisini şehvetli olmakla aldatmasın.**

***Çünkü onun şehveti fecri kazip” gibidir.***

*Hocalarımızdan biri bir cariye aldıktan sonra bir gece beraber kalmış, ertesi gün ise vefat etmişti.*

**Nefis, kan ve meni ile ayakta durur. Eğer bunlar yok olursa beden de ayakta duramaz eğer yaşlı kişi aldığı genç cariyeyle cinsel beraberlikte bulunmazsa 
O zaman da o genç cariye bu kişiye düşman olur belki de nefsine hâkim olamayıp günaha dalar veya yaşlı efendisini öldürebilir.**

*Özellikle de bu cariyeler şirk beldelesinden gelip de kalpleri kaskatı ise...*

**Akıllı olan kişi bahsettiğimiz bu hususlara düşmekten kendini korur. Allah'tan dinin ve aklın gereğini yapmamız için bize lüttundan ihsan etmesini niyaz ederiz.**

***İbn Kayyım el-Cevziyye, Tehlikeli Tuzaklar***

Dünyâda Hakîkî Lezzet Yoktur

**Şaşarım o kimseye ki: Değersiz ve fânî nasipleri,** *pek nefis ve bâki nasiplere tercih etmiştir.*


*Eni gökler ve yer kadar geniş cenneti satmış,* **yerine salgın hastalıklara uğramış kimseler ve belâlılar arasında dar bir zindanı almıştır.**


**Altından ırmaklar akan Adn Cennetleri’ndeki güzel güzel evleri vermiş,** *yerine sonu harap ve helâkten başka bir şey olmayan, pislik dolu su kenarlarını almıştır.*


**Yâkut ve mercân gibi olan şen şakrak, sevecen, her biri aynı yaşta bâkireleri satmış,** *yerine kirli, pis, kötü huylu; ya fuhuş yapan ya da kırık barındıran kadınları almıştır.*


**İçenler için sırf lezzet olan cennet içkilerini satmış,** *yerine aklı gideren, dîni ve dünyayı mahveden murdar içkileri almıştır.*


**Azîz ve Rahîm olan Allah’ın vechine bakma lezzetini,** *pis ve çirkin suratlıları görüp gönül eğlendirmeye değiştirmiştir.*


**Rahmân’ın hitâbını dinlemeyi,** *çalgılar, şarkılar ve dımbırtılar dinlemeye tercih etmiştir.*


**Her şeyin fazlaca verileceği “mezid” gününde inci, yâkut ve zeberced'den minberler üzerine kurulmayı,** *şirret şeytanların katıldığı, fısk-ı fucur meclislerinde oturmaya değişmiştir!”*


***(İbn Kayyım el-Cevziyye, Hâdi’l-Ervâh)***


**Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem) dedi ki;** *“Cennet evlerinin yapısı, bir kerpici altından, bir kerpici gümüştendir.* **Harcı keskin kokulu misk, çakılları inci ve yakut, toprağı zâ’ferandır.** *Oraya girenler nimetler içersinde refah bulur, sıkıntı çekmezler. Ebedî olurlar, giydikleri eskimez, gençlikleri yok olmaz.”*


(Sahihtir. Bkz. Sahîhu’l-Camii’s-Sağîr, 3116 )


**Ve yine dedi ki;** *“Muhammed’in canını elinde tutan Allah’a yemin ederim ki, sizden biriniz cennetteki evini dünyadaki evinden daha kolay bulacaktır.”* ***(Sahihtir. Bkz. Sahîhu’l-Camii’s-Sağîr, 510)***


***‘’Sabretmenize karşılık selâm sizlere. Dünya yurdunun sonucu (olan cennet) ne güzeldir!” (Ra’d Sûresi 24)***

Fânî Nasipler

**İbn Kayyim (rahimehullah) dedi ki: İlim ve fetva sahibi olan kimsenin hilm, sekine ve vakar'dan daha önemli bir şeye ihtiyacı yoktur. Zira bu, onun ilminin elbisesi ve güzelliğidir. Bunu kaybettiği zaman ilmi elbisesiz beden gibi kalır.**


*Seleften bazıları dediler ki; “İlmin hilme olan yakınlığı gibi birbirine daha yakın iki şey yoktur.”*


**Bu hususta insanlar dört sınıftır: En hayırlıları, kendisine “hilm” ve “ilm” verilendir. En şerlileri ise, bu ikisinden de mahrum olandır. Üçüncüsü ise, kendinse “ilm” verildiği halde “hilm” verilmeyen kimsedir, dördüncüsü ise, bunun aksidir.**


**Hilm; ilmin süsü, güzelliğidir ve aydınlığıdır. Bunun aksi; saldırganlık, acelecilik, telaş ve bir şeyde sebat etmemektir. Hilm sahibi olan kimseyi, ansızın ortaya çıkan şeyler kargaşaya sokmaz ve câhil olanlar onu hafife alamazlar. Onu serseri, hafif ve câhil olanlar bunalıma sokamaz.**


*Bilakis o; bütün bunların karşısında vakur, sabit sarsılmaz, sabırlı, nefsini tutan ve başına gelenlere karşı dayanıklı olandır. Bu başına ilk gelen şeyler ona hakim olmaz. İşlerin âkibeti üzerine tefekkür etmesi; gazap ve şehvet ateşinin onu yakmasına mâni olur.*


**Bunun için de ilimle hayr ve şer olan şeyler ona belli olur, salâhı ve fesâdı bununla bilir. “Hilm”le de hayr olanı işlemede sebat etmeyi bilir ve hayrı şer olan tercih eder ve şer başına geldiği zaman da sabreder.**


**Öyleyse ilim insana doğru olanı gösterir ve onda sebat etmesini sağlar.**


**İ’amu’l-Muvakiîn: c.4, s.218***


İlim ve Hilm

***İbn Kayyim (rahimehullah) şöyle demiştir: "Kabir azabı iki türlüdür:***


**Birincisi: İsrâfil (aleyhisselâm)'ın birinci sûra üfleyişi ile ikinci sûra üfleyişi arasındaki sürede kabir azabı görenlerden
azabın hafifletileceğine dâir bazı hadisler gelmiştir. Bunun dışındaki kabir azabı süreklidir. Nitekim azap görenler kabirlerinden kalktıkları zaman şöyle diyeceklerdir:**


*"(Yeniden dirilişi inkâr edenler pişmanlık içerisinde) bize yazıklar olsun! Bizi kabirlerimizden kim kaldırdı (çıkardı)? derler.
(Onlara cevap olarak şöyle denilir:) Bu, Rahmân'ın vadettiği ve doğru sözlü elçilerin haber verdikleri şeydir (yeniden diriliştir)!
(Yâsin Sûresi: 52)*


***Kabir azabının sürekli olduğuna Allah Teâlâ'nın şu sözü delâlet etmektedir.***


*"Onlar* **(Firavun âilesi, kabirlerinde azap olunurlar ve hesap gününe kadar)** *sabah-akşam ateşe sunulurlar:
Kıyâmetin kopacağı gün de (yaptıkları kötü amellerine karşılık olarak) Firavun âilesini en şiddetli azaba sokun!"
(Gâfir (Mü'min) Sûresi 46)*


***Yine, kabir azabının sürekli olduğuna Semura b. Cündüb'ün (radıyallahu anh) rivâyet ettiği ve Nebi (sallallahu aleyhi ve sellem)'in
rüyâsında gördüklerini haber verdiği hadis delâlet etmektedir. Bu hadiste Semura b. Cündüb şöyle anlatır:***


**"Nebi (sallallahu aleyhi ve sellem) sabah namazını kıldırdığı zaman yüzünü bize döner ve: Bu gece sizden rüya göreniniz var mı? diye sorardı. Eğer birisi rüya görmüş ise onu anlatır, o da: Mâşâallah, derdi. Yine bir gün bize: Bu gece sizden rüya göreniniz var mı? diye sordu.**


Biz de: Hayır (rüyâ görenimiz yoktur), dedik. Bunun üzerine O: Ama ben bu gece bana gelen iki adamı gördüm.


Elimden tutup beni Mukaddes Toprağa çıkardılar. Bir de baktım ki orada oturan bir adam ile elinde demir çengel bulunan
ayakta bir adam var. Ayaktaki adam kancayı oturan adamın avurtunun içine sokup ensesine kadar yırtıyordu.
Sonra da avurtunun diğer tarafına sokup aynısını yapıyordu, bu arada diğer tarafı iyileşince bu tarafa dönüp tekrar aynısını yapıyordu.


Ben: Bu nedir (bu adamın hâli niçin böyledir veya bu adam kimdir)? Diye sordum.


Yürü! Dediler. Yürüdük, sonunda sırt üstü uzanmış bir adamın yanına geldik. Başucunda ise ayakta elinde avuç dolusu veya bir kaya parçası
bulunan bir adam vardı, onunla başını eziyordu. Taşı vurduğunda taş yuvarlanıp gidiyor, o da taşı almak için arkasından gidiyordu.
Adam geri geldiğinde onun başı iyileşip eski halini alıyor, o adam da tekrar gelip başına vuruyordu.


Ben: Bu da kimdir? Diye sordum. Yürü! dediler. Yürüdük, sonunda üstü dar, altı geniş ve altında ateş yanan tandır gibi bir deliğin
yanına geldik. Ateş yaklaştırıldığında (alevler yükseldikçe) içindekiler de yükseliyor, neredeyse dışarı çıkacak oluyorlar,
ateş sönünce tekrar içerisine dönüyorlardı. Tandırın içinde çıplak erkekler ve kadınlar vardı.


Ben: Bunlar da kimdir? Diye sordum.


Yürü! dediler. Yürüdük, nihayet ortasında bir adam bulunan kandan bir nehre geldik. Nehrin kıyısında ise önünde birtakım taşlar bulunan bir
adam duruyordu. Nehirdeki adam gelip dışarı çıkmak istediğinde nehrin kıyısındaki adam onun ağzına bir taş atıp onu bulunduğu yere gönderiyordu. Nehirden çıkmak için geldiğinde her defasında adam onun ağzına bir taş atıp yerine gönderiyordu.


Ben: Bu da nedir? Diye sordum. -Yürü! dediler. Yürüdük, sonunda içerisinde büyük bir ağacın bulunduğu yemyeşil bir bahçeye
geldik. Ağacın dibinde yaşlı bir adamla birtakım çocuklar vardı. Bir de baktım ki ağacın yakınında, önünde yakıp tutuşturduğu
ateş bulunan bir adam var.


Nihayet beni ağacın içinden yukarı çıkararak bir eve girdirdiler ki bu evden daha güzelini asla görmedim.
Evin içinde yaşlılar, gençler, birtakım erkekler, kadınlar ve çocuklar vardı. Sonra beni oradan çıkarıp yine ağaçtan yukarı kaldırdılar
ve bir eve girdirdiler ki bu ev daha güzel ve daha iyi idi. Onun içinde de yaşlılar ve gençler vardı.


Ben: Bu gece beni gezdirip dolaştırdınız. Artık gördüklerimin ne olduğunu bana haber verin bakalım, dedim.


Olur, dediler.


Avurtu yarılıp parçalandığını gördüğün adam, yalancıdır. Yalan konuşur ve kendisinden her tarafa yalan taşınırdı
Bundan dolayı kıyâmet gününe kadar ona böyle azap edilir.


Başının taşla parçalandığını gördüğün adam, Allah'ın kendisine Kur’an'ı öğrettiği halde uykuyu Kur'an'a tercih eder,
gündüz de Kur’an-ı Kerim'e göre yaşamazdı. Bundan dolayı kıyâmet gününe kadar ona böyle azap edilir.


Deliğin içinde gördüğün erkekler ve kadınlar, zinâkârlardır. Nehirde gördüğün adam fâiz yiyendir. Büyük ağacın altında gördüğün yaşlı adam,


İbrahim (aleyhisselâm)'dır. Çevresindeki çocuklar, insanların çocuklarıdır. Ateşi yakan adam ise cehennem bekçisi Mâlik’tir.
İlk girdiğin ev, bütün mü'minlerin evi, bu ev ise şehitlerin evidir. Ben Cebrâil’im. Bu da Mikâil’dir. Başını yukarı kaldır! dedi.
Başımı kaldırdım, bir de baktım ki üstümde bulut gibi bir şey duruyor.


Bana: İşte bu da senin evindir, dediler.


Ben: Beni bırakın da evime gireyim, dedim.


Onlar: Fakat henüz tamamlamadığın bir ömrün var, eğer tamamlamış olsaydın, evine girerdin, dediler." (Buhârî)


İbn Abbas'tan (radıyallahu anh) rivâyet olunan hadiste o şöyle demiştir:


"Nebi (sallallahu aleyhi ve sellem) (bir gün) Medine'de bir hurma bahçesinden geçerken kabirlerinde azap görmekte olan iki insanın sesini işitti.


Bunun üzerine şöyle buyurdu: Bu ikisi azap çekiyorlar. Çektikleri azap da büyük bir şey değildir (kolay olan, fakat ondan
korunmaları nefislerine zor gelen bir şey idi). Oysa o şey, büyük günah idi.


Sonra şöyle buyurdu: Evet! Onlardan birisi, idrar sıçrantısına karşı korunmaz, diğeri ise (insanlar arasında) laf getirip götürürdü (koğuculuk yapardı).


Nebi (sallallahu aleyhi ve sellem) sonra yaprağı olmayan yaş bir hurma dalı isteyerek onu ikiye ayırdı.
Bir parçasını birinin üzerine dikti, diğerini de öbürünün üzerine dikti ve şöyle buyurdu:


Bu iki dal, yaş kaldıkça o ikisinden azabın hafifletilmesini ümit ederim." (Buhârî)


Nebi (sallallahu aleyhi ve sellem) bu hadiste azabın hafifletilmesini, iki hurma dalının yaş kalmasıyla sınırlı kılmıştır


Ebu Hureyre'den (radıyallahu anh) rivâyet olunduğuna göre, Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur:


"Vaktiyle kendini beğenmiş bir adam güzel elbisesini giymiş, çalım satarak yürüyordu. Allah Teâlâ onu yerin dibine geçiriverdi.
O, kıyâmet gününe kadar debelenerek yerin dibini boylamaya devam edecektir." (Müslim)


Berâ b. Âzib'den (radıyallahu anh) rivâyet olunduğuna göre, o şöyle demiştir:


"Ensar'dan birisinin cenâzesini defnetmek için Nebi (sallallahu aleyhi ve sellem) ile birlikte çıktık, kabristana geldiğimizde
kabir henüz kazılmamıştı. Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem) oturunca, biz de onun meclisine saygıdan dolayı sanki
başımızda kuş duruyormuşçasına hepimiz hareketsiz bir şekilde onun etrafında oturduk.


Elinde bir çubuk vardı ve düşünceli bir şekilde çubuğun bir ucuyla yeri eşeliyordu.


Başını kaldırdı ve -iki veya üç defa-: Kabir azabından Allah'a sığının, buyurdu.


Ardından şöyle buyurdu: Mümin kul dünyadan ayrılmak ve âhirete yönelmek üzere olduğunda ona gökten yüzleri sanki
güneş gibi beyaz yüzlü melekler iner. Yanlarında cennet kefenlerinden ve kokularından vardır. Onun görebileceği yere otururlar.


Sonra ölüm meleği gelir, baş tarafına oturur ve şöyle der: Ey güzel ruh, çık ve Rabbinin mağfiretine ve rızâsına gel.


Bunun üzerine o ruh, tulumun ağzından damlayan bir damla gibi çıkar ve ölüm meleği onu alır. Ölüm meleği, mü'min kulun
ruhunu aldığında, melekler onu göz açıp kapayacak kadar (bir an olsun bile) ölüm meleğinin elinde bırakmazlar.


Onu ölüm meleğinin elinden alırlar ve bu kefene koyarlar. O ruhtan, yeryüzünde bulunan en güzel mis kokusu gibi bir koku çıkar.


Onu melekler arasından geçirirken: Bu güzel ruh nedir? derler.


Dünyadaki en güzel isimlerini söyleyerek: Falan oğlu falandır derler.


Dünya semâsına ulaşıncaya kadar çıkarırlar. Melekler onun için kapının açılmasını isterler. Onlara kapı açılır.
Bunun üzerine yedinci semâya ulaşıncaya kadar her semâda bulunan Allah'a yakın melekler o ruha eşlik ederler.


Nihâyet Allah (azze ve celle) şöyle buyurur:


'Kulumun amel defterini, İlliyyîn'e yazın ve ruhunu yeryüzüne geri gönderin. Çünkü ben, onları ondan (topraktan) yarattım
ve yine ona döndüreceğim. Bir defa daha onları (hesaba çekmek üzere) topraktan çıkaracağım.' Ardından mü'min kulun ruhu
bedenine iâde edilir. Sonra yanına iki melek gelip onu oturtur ve:


Rabbin kimdir? Diye sorarlar.


Mü'min kul: Rabbim Allah'tır, der.


İki melek: Dînin nedir? Diye sorarlar.


Mümin kul: Dînim İslâm'dır, der.


İki melek: Size gönderilen adam hakkında ne dersin? Diye sorarlar.


Mümin kul: O Allah'ın elçisidir, der.


İki melek: Sana bunları bildiren nedir? Diye sorarlar.


Mümin kul: Allah'ın kitabını okudum, ona inandım ve onu tasdik ettim, der.


Bunun üzerine semâdan bir ses gelir: 'Kulum doğru söyledi. Cennet'ten bir yer döşeyin (makamını hazırlayın), onu cennet
elbiselerinden giydirin ve ona cennetten bir kapı açın. Bunun üzerine ona cennetin esintisinden ve güzel kokusundan kokular gelir,
gözünün görebileceği yere kadar kabri genişletilir. Sonra ona, güzel yüzlü, güzel elbiseli ve güzel kokular içerisinde olan birisi gelir ve:


Seni mutlu edecek şeyle sevin. Bugün, sana va'd olunan gündür, der.


Bunun üzerine o: -Sen kimsin? Senin o hayırlı yüzün nedir? der.


O: Ben, senin sâlih amelinim, der.


Bunu işitince, Ey Rabbim! Kıyâmeti çabuk kopar ki, âileme ve malıma kavuşayım, der.


Kâfir kul ise,dünyadan ayrılmak ve âhirete yönelmek üzere olduğu zaman, yanlarında kaba ve sert elbise olan siyah yüzlü
melekler gökten inerler ve onun görebileceği bir yerde otururlar. Sonra ölüm meleği yanına gelip başucunda oturur ve ona:


Ey çirkin ruh, haydi çık! Allah'ın öfkesine ve gazabına gel! der.


Bunun üzerine ruhu bedenine dağılır ve ıslak yüne dolaşan pıtrağın yünden çekilip çıkarıldığı gibi, ölüm meleği onun ruhunu
bedeninden çekip alır (ruhu bedeninden güçlükle ayrılır). Ölüm meleği ruhunu alınca da, melekler onu göz açıp kapayacak kadar
ölüm meleğinin elinde bırakmazlar. Onu ölüm meleğinin elinden alırlar, kaba ve sert elbisenin içine koyarlar.


Ondan yeryüzünde bulunan en pis leş kokusu gibi bir koku çıkar. Onu semâya yükseltirler.
Her semâda bulunan meleklerin yanından geçerken onlar: Bu pis ruh kimindir? derler.


Melekler, dünyadaki en kötü ismini zikrederek: Falan oğlu falandır, derler.


Dünya semâsına gelince, onun için semânın kapılarının açılmasını isterler, fakat kapılar ona açılmaz.


Sonra Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem) şu âyeti okudu: "(Öldükleri zaman) onlar(ın ruhların)a gök kapıları
açılmaz ve deve, iğne deliğinden geçinceye kadar onlar cennete giremezler. İşte biz, suçluları böyle cezâlandırırız." (A'râf Sûresi: 40)


Ardından Allah (azze ve celle) şöyle buyurur: Onun amel defterini yerin en aşağı tabakasına olan Siccîn'e yazın.


Sonra ruhu, gökten yere fırlatılıp atılır. Sonra Rasûlullah -sallallahu aleyhi ve sellem- şu âyeti okudu:


"Kim Allah'a ortak koşarsa, sanki o, gökten düşüp de parçalanmış da kendisini kuşlar kapmış veya rüzgâr onu
uzak bir yere sürükleyip atmış kimse gibidir." (Hac Sûresi:31)


Daha sonra ruhu bedenine iâde olunur. (Münker ve Nekir adlı) iki melek ona gelip yanına oturur ve:


Rabbin kimdir? Diye sorarlar.


Kâfir kul: Hah…Hah… Bilmiyorum, der


İki melek: Dinin nedir? Diye sorarlar.


Kâfir kul: Hah…Hah… Bilmiyorum, der.


İki melek: Size gönderilen adam hakkında ne dersin? derler.


Kâfir kul: Hah…Hah… Bilmiyorum, der.


Bunun üzerine semâdan bir ses: 'Yalan söyledi, ona cehennemdeki yerini hazırlayın ve ona cehennemden bir kapı açın' der.


Cehennemin harareti ve sıcak rüzgârı gelir, kaburgaları birbirine geçecek şekilde kabri ona daraltılır (onu sıkıştırır).


Sonra çirkin yüzlü, kötü elbiseli ve pis kokulu bir adam ona gelir ve şöyle der:
Seni üzecek şeye sevin! Bugün, va'd olunduğun gündür.


Kâfir ruh ona: Sen kimsin? Çirkin yüz kötülük getirdi, der.


O da: Ben senin çirkin amelinim, der.


Bunun üzerine o: Rabbim! Kıyameti koparma, der."
(İmam Ahmed, hadis no: 17803, Ebû Dâvûd, hadis no: 4753,)


İkincisi: Belirli bir süreye kadar azap gördükten sonra kabir azabı kesilir.


Bu azap türü, günahları az olan bazı günahkâr mü'minler içindir. Böyle kimse, günahına göre azap görür.


Cehennemde azap gördükten sonra kendisinden azap kaldırılan kimse gibi, daha sonra azap ondan kaldırılır.
Ölünün yakın akrabası veya başkası tarafından kendisi için yaptığı duâ, verdiği sadaka, yaptığı istiğfar
veya haccın sevabının kendisine ulaşmasından dolayı kabir azabı ölüden kesilebilir." (İbn Kayyim, "Ruh", sayfa: 89)


"İbn Kayyım el-Cevziyye" için Arama Sonuçları